Donderdag 4 juli. Het Contius Bachfestival gaat van start, en daarmee ook de Academie. Vier dagen lang krijgen negen veelbelovende organisten en zes zangers de kans om zich te verdiepen in het orgel, de begeleidingspraktijk en het barokrepertoire tijdens enkele intensieve masterclasses. Achter de schermen van het festival ontvouwt zich dan een heel eigen wereld. En in die wereld draait alles rond muzikale verbinding en groei. Het orgel is daarbij niet zozeer het doel, wel het middel.
De Academie bestaat uit twee sessies. De eerste sessie, van 4 tot 8 juli, richt zich op zang en begeleiding. Op 9 juli verschuift de focus naar orgelrepertoire, tot 13 juli. Al die tijd worden de deelnemers bijgestaan door de beste muzikanten zoals Bernard Foccroulle, Wim Winters, Reinoud Van Mechelen, Monica Melcova, Miklós Spányi en vele anderen.
Stan Van Rompaey, 34 jaar, was er al elke keer bij. Voor hem is de Academie niet alleen een kans om zijn technische vaardigheden te verbeteren, maar vooral ook een platform om duurzame persoonlijke en professionele relaties op te bouwen. “Je werkt vier dagen met diepe focus, je hoort de verhalen en ideeën van de experts om je heen,” vertelt hij, “maar het meest indrukwekkende schuilt toch in de ontmoetingen met andere muzikanten. Iedereen participeert vanuit zijn eigen achtergrond, maar de Academie brengt al die mensen wel samen.” Stan herinnert zich zijn eerste jaar als student, toen de toekomst van de orgelcultuur heel somber leek. “Ik hoorde vaak dat ik ‘de laatste organist’ zou zijn. Er hing een grimmig beeld over de toekomst van het orgel,” vertelt hij, “zowel onder de professionele musici als onder studenten.” Ondanks alle doembeelden wint het orgel de laatste jaren aan populariteit, ook bij jongeren. En die energie laat zich overal voelen. “Waar we vroeger allemaal als geïsoleerde eilandjes functioneerden, komen we nu vaak samen als een community. De Contius Academie versterkt die orgelcultuur, niet alleen in Leuven maar net zo goed internationaal.”
Verrijkende combinatie
Diezelfde energie voelt ook Laurent Fobelets, 33 jaar,die vorig jaar deelnam aan beide sessies op orgel en continuo. “De samenwerking met de zangers was fantastisch. Samen musiceren is zo’n rijke ervaring, want als organist speel je vaak alleen.” vertelt hij. Deze zomer schreef Laurent zich zowel als organist als zanger in. “Dankzij een ontmoeting tijdens de Contius Academie kreeg ik de kans om enkele keren mee te zingen met Currende, het ensemble van Erik Van Nevel.” Zijn capaciteiten als zanger wil hij verder blijven ontwikkelen. Maar ook het orgel samen met een zanger of zangeres tot klinken brengen, blijft voor hem een weldadige ervaring. “Het geeft richting en diepte aan mijn spel.”
De dynamiek tussen orgel en stem is ook wat Barbara Cornet, 25 jaar, fascineert. Samen met mezzosopraan Clotilde van Dieren vormt ze tijdens de Academie een duo. Terwijl Clotilde zich richt op de barokinterpretatie en Barbara zich verdiept in de basso-continuo verkennen ze het repertoire van Heinrich Schütz en Johann Sebastian Bach. “De menselijke stem is toch een heel ander instrument,” vertelt Barbara. “De elasticiteit ervan is wennen, maar de combinatie van organisten en zangers is verrijkend. Het tilt je vaardigheden naar een hoger niveau en opent nieuwe inzichten.”
Op de schouders van reuzen
Wat de Academie extra bijzonder maakt, is de samenwerking met toonaangevende docenten. Clotilde schreef zich in voor Reinoud van Mechelen en Barbara volgde Bernard Foccroulle naar Leuven, na een masterclass met hem bij de Muziekkapel Koningin Elisabeth. Het zijn deze ontmoetingen die de Academie een unieke kleur geven. “De mensen die hier samenkomen, creëren samen een heel gelukzalige context.” vat Stan goed samen. En dan heeft hij het net zo goed over de docenten als over de studenten: expertise en visie mengen zich met nieuwe energie. “Er is een gedeelde passie die ons allemaal verenigt, maar je voelt toch ook elke keer iets groeien tussen iedereen die betrokken is bij de Academie. De klassieke verhouding tussen participant en expert vervalt ook na een tijdje.” De handdrukken worden informeler en het onderlinge contact veelzijdiger.
Diego Penna Blamey, 25 jaar, kwam helemaal uit Chili naar Leuven vanwege de beperkte opties voor muziekstudenten daar. “Het conservatorium waar ik studeerde was eigenlijk de enige plek voor organisten.” vertelt hij. “Omdat ze de orgelopleiding alsnog hebben stopgezet, kan ik mijn bachelor niet afronden. Dus ik ben hier op prospectie, op zoek naar nieuwe muzikale mogelijkheden.” Zijn keuze voor Leuven is geen toeval. “Het YouTube-kanaal van Wim Winters heeft me hier gebracht. Zijn muzikale ideeën boeien me zodanig dat ik niet anders kon dan hem aanschrijven.” Ondertussen geniet Diego van de veelheid aan goed onderhouden en gestemde orgels en voelt nu al aan hoe ze zijn speelervaring verrijken. “Thuis moet ik het orgel eerst temmen voordat ik het kan bespelen. Hier ontdek ik hoe het is om ontspannen achter het klavier te zetten en nieuwe mogelijkheden te ontdekken.”
Broedplaats
Naast de orgels, draagt ook het clavichord bij tot de beleving. Iedere deelnemende organist krijgt zo een compleet nieuw instrument onder de vingers geschoven. Een ervaring die ze allemaal bijzonder interessant noemen, “omdat het een andere manier van denken vraagt” licht Fobelets toe. En net als alle andere deelnemers, kijkt ook Stan uit naar zijn volgende individuele les van Jean-Luc Ho op het clavichord wanneer hij de waarde van de Academie samenvat: “Masterclasses zijn vaak gestructureerde lessen waar je niet altijd buiten stapt met het idee dat je een andere blik hebt verworven op het repertoire of op de praktijk. Of dat het je als muzikant anders, rijker maakte. Het is (relatief) gemakkelijk om technisch de beste muzikant te worden die je wil zijn. Maar om iets met muziek te creëren waar iedereen iets aan heeft, dan moet je naar meer kunnen en durven kijken dan enkel naar jezelf. En dat kan je alleen maar doen door te participeren in een project zoals de Contius Academie.”
De Contius Academie biedt meer dan alleen technische training; het is een broedplaats voor creativiteit en verbinding. Een plaats waar verschillende muzikale werelden samenkomen. Tijdens deze dagen bespelen Stan, Laurent, Barbara, Diego en de andere cursisten de verschillende instrumenten die Leuven voor hen in petto heeft. Via het orgel wordt niet enkel hún hart geraakt, maar ook dat van de muziek.
Julie Hendrickx